Enkoder
Enkoder ( Encoder ) nedir?
Bir enkoder, standardizasyon, hız, gizlilik, güvenlik veya kompresyon amacı doğrultusunda, bir bilgiyi bir formattan diğer bir formata veya bir koddan diğer bir konuda dönüştüren, bir cihaz, devre, transdüser, yazılım programı, algoritma veya bir kişidir. Döner veya diğer bir adıyla şaft enkoder bir şaftın açısal konumunu veya hareketini veya eksenini analog veya dijital bir koda dönüştüren elektro mekanik bir cihazdır. Enkoderler günümüzde fabrika otomasyonları, ölçümler, ofis, otomasyon cihazları, medikal ekipmanlar, havacılık alanlarında yaygın bir biçimde kullanılmaktadır. Küçükten büyük absoluta kadar değişik tipte enkoderler tüm gereksinimleri karşılayabilmektedirler. Bunun sonucunda, bir enkoderin maksimum çözünürlüğü bir yay saniyedir. Bu disk üretim teknikleri ile desteklenen yüksek performanslı enkoderler mevcuttur.
İki ana tipi bulunmaktadır: Absolut ve inkremental. Absolut enkoderlerin çıkışı şaftın güncel konumunu gösterir, bunları açı transdüserleri haline getirirler. İnkremental enkoderin çıkışı şaftın hareketi hakkında bilgi verir, ki bu bilgi olağan bir biçimde başka bir yere daha hız, mesafe ve konum bilgisi olarak işlenirler.
İnkremental (Relatif) Enkoder
Oransal frekansta döner hıza palsler üretirler. Enkoderler, hız kontrolü, pozisyon kontrolü, veya makine aletlerine, robotlara, veya ölçüm ekipmanlarına takılmış servo motorların devir göstergesi veya pals üreteci olarak kullanılabilirler. Optik inkremental enkoderler rotor plakası, sabit yarık, ışık yayımlayıcı diod, foto transistörleri vs'den meydana gelmektedir. İnkremental bir enkoder konumdaki değişiklikleri düzgün bir biçimde kayıt eder, enkoder durumu ve fiziksel konumu arasındaki sabit oranda güç/çıkış vermez. İnkremental enkoderler tarafından kontrol edilen cihazların konum ölçümünü başlatabilmek için sabit bir referans noktasına gitmek durumunda kalmaları gerekebilir.
Çok turlu absolut bir enkoder ek kod tekerlekleri ve vitesleri içermektedir. Yüksek çözünürlüklü tekerlek fraksiyonel deviri ölçer ve daha düşük çözünürlüklü vitesli kod tekerlekleri şaftın tüm devirlerinin sayısını kaydeder.
Absolut Enkoder
Devir açılarının absolut değerinin çıkışını verir. Enkoderler, makine aletleri veya robotların üzerine takılmış servo motorların pozisyon kontrolü için kullanılırlar. Absolut enkoder sistemden güç kaldırıldığında konum bilgisini sürdürür. Enkoder pozisyonu güç verilmesi ile birlikte hemen mevcut duruma geçmektedir. Enkoder değeri ve kontrol edilen makinenin arasındaki ilişki montaj sırsaında ayarlanır; sistemin pozisyon doğruluğunu sürdürmesindeki kalibrasyon noktasına geri dönmesi gerekmez.